Đào Tuấn – Cù[hay chuyện của một nhà báo tác nghiệp tại phiên tòa CHHV]

Hình như vụ Cù làm nhiều người quan tâm, đặc biệt là những đứa viết blog. Có đứa sau đó hỏi, và mình đáp rằng bài học lớn là nói gì thì nói, dù đó là “quan điểm cá nhân”, cũng phải “đúng”. Đúng gì thì phải tự hiểu. Nó hỏi: Nếu đó là những bài quan điểm cá nhân ca ngợi chế độ thì có sao không. Mình bảo hỏi đéo gì mà hỏi ngu thế.

Cảm giác đầu tiên của mình về phiên xử Cù là hình như khâu tổ chức đã “nghiêm trọng hoá vấn đề” quá mức cần thiết. Tại sao lại không coi chính xác nó là một phiên toà hình sự, dù tội danh là “tuyên truyền chống nhà nước”. Mấy thằng mình đứng hút thuốc, nhổ râu vặt trước cổng toà thống kê thấy có đủ sắc lính: Đông nhất là “Dê cu dê ka”, cảnh sát áo xanh, giao thông, cơ động đứng kín mấy ngã tư. An ninh- đương nhiên- và cũng đương nhiên là complet, cà vạt. Bảo vệ mũ vuông đứng chật sân. Quãng hơn 9h, thấy có mấy chục tay đeo băng đỏ kiểu vệ binh tàu, đi hàng 4 lượn qua trước toà. Chả hiểu sao, lại có cả 3 đồng chí cảnh sát PCCC. Xe đặc chủng cũng có mấy loại: Bịt bùng biển xanh. Đen xì đóng số 80B. Xe ò oe. Rồi thì cứu thương, cứu hoả. Xe 3 cột ăng ten râu nom rất quái. Và lạ nhất là có tới 3 chiếc bus túc trực sẵn ngay trước cổng toà. Tới 8h30 thì đoạn phố Hai Bà bị chặn hoàn toàn khiến ngay cả những người chưa từng nghe cái tên CHHV cũng cảm thấy rằng đây là một vụ rất rất nghiêm trọng. Rồi báo chí được tận mắt chứng kiến cảnh 1 thanh niên bị xốc nách lôi đi, chắc do mất trật tự trị an.

Báo chí hôm nay quả là đen đủi.

Tới toà, mình mở mail nhưng mạng 3G báo lỗi. Tưởng USB bị lỗi, đành quay sang mượn thằng em bên VTC. Cậu em vừa đưa, vừa than: Bên em truyền hình nhưng có được quay đâu. Có mỗi cái thẻ nhưng không được vào phòng xử. Đoạn cười như mếu: Đấy, bọn anh cứ bảo truyền hình lợi thế. Truyền hình mà không có hình thì gọi là gì không biết. USB của dân VTC xịn vãi. Nhưng rút cục vẫn không vào được mạng. Mình, với nó, với thằng Huy-Tuổi trẻ, với 1 con bé nữa bên Dân trí đang loay hoay mạng mẽo thì có một cậu complet cà vạt vào tận nơi vỗ vai: Đề nghị các anh mang máy ra ngoài gửi. Hoá ra, không được mang máy tính, máy ảnh vào toà, dù là vào ngồi xem qua tivi. Mấy cái máy ghi âm cũng phải mang gửi. Rồi đến lượt điện thoại. Lúc bị nhắc mang gửi, mình ngại quá, bảo: Mình vừa ra gửi xong, mà điện thoại cũng có nghe, có gọi được đâu. Cậu complet vẫn nghiêm khắc: Quy định là quy định. Anh ạ.

Nhưng không phải tất cả báo chí đều phải gửi “súng”. Nhưng không phải tất cả truyền hình đều phải làm tin chay. Và không phải quy định là quy định. Bằng chứng là chỉ giây lát sau, thấy có mấy anh Vê tê vê vẫn đàng hoàng vác máy lia, zoom thoải mái. Hình như mình nghe thấy thằng Tùng nhọn chửi thề.

Thằng Sơn – Thanh Niên thấy thế mới xé cho mình mấy tờ giấy. Đứa khác cho mượn cái bút. Thời này như thế gọi là khổ vì lâu quá không viết bằng bút. Viết rồi lại mang về mà gõ lại.

Nhưng hoá ra chả nghe thấy gì. Một cậu bên Tiền Phong xông lên con LG, ấn kịch volume 100 mà tiếng được tiếng mất, méo mó như tiếng ma.
Một giải pháp đã được đề xuất: Biến luôn. Chiều lấy lại tin TTX cho lành. Nhưng không ổn. Vì cô em chân dài bên VNE quả quyết: Chị TTX còn ngồi sau lưng em.

Phàn nàn đến 30p sau mới thấy có một cậu bê vào bộ âm ly. Có tiếng. Nhưng hoá ra tín hiệu lại trục trặc. Đến đúng cái đoạn LS Trần Vũ Hải bị “mời” ra khỏi toà thì con LG bỗng dưng tắt ngúm. Nghe buôn dưa lê thì sau vụ toà Hà Nội bị “nổ pháo”, phòng xử nào cũng được trang bị camera, nhưng khâu âm thanh, hình ảnh thế này coi như vứt, chơi trò đuổi hình bắt tiếng thế này không rồ sớm mới lạ. Chắc do thiết bị của bọn LG là đồ dởm.

Cáo trạng rất đơn giản: Công an phường 11 nhận được tin báo của quân chúng về việc tổ chức hoạt động mại dâm và sử dụng ma tuý, bèn ập vào P101 khách sạn Mạch Lâm. Tại đây vô tình tóm được Cù, với một người khác – đương nhiên là nữ và 2 chiếc bờ cờ sờ “đã qua sử dụng”. Rồi vô tình kiểm tra máy tính công an lại phát hiện có các bài viết phản động. Thế là có khám xét, có khởi tố, có cáo trạng và ra toà.

Hình như quả “Bao cao su đã qua sử dụng” – cái ao tù trong vụ án, đến giờ vẫn là muối mặt với họ Cù cho nên, một trong những yêu cầu đầu tiên của CHHV là đề nghị HĐXX cho mang đến toà 2 chiếc “bao cao su đã qua sử dụng”. Toà tất nhiên từ chối. Cũng như từ chối việc mời Chủ tịch nước, thay mặt nhà nước – khách thể bị hành vi của Vũ xâm hại, đến toà, theo đề nghị chứa không ít sự ngông cuồng của Vũ.

Trong số 40 đầu tài liệu, có 10 tài liệu bao gồm các bài viết, các bài trả lời phỏng vấn Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) và Đài Châu Á tự do (RFA), được coi là chứng cứ buộc tội Cù “tuyên truyền chống nhà nước”. 10 tài liệu này, cũng chỉ cần tóm trong 10 chữ: “Xuyên tạc, phỉ báng, bôi nhọ, hạ thấp uy tín” của Đảng và Nhà nước – theo luận tội của VKS. Phiên toà được dự báo trước là sẽ rất căng thẳng và quả nhiên, sự căng thẳng đến ngay từ phần…thủ tục khi Cù đề nghị thay cả HĐXX lẫn đại diện VKS chỉ vì cái lý do lãng nhách đến độ ai cũng biết là không đời nào HĐXX chấp thuận: Vì các vị đều là… đảng viên. Rồi bị cáo kêu chưa nhận được cáo trạng. Rồi bị cáo tố cả hai vị kiểm sát viên có vấn đề… Có cảm giác Cù muốn cù nhầy để kéo dài thời gian – để làm gì thì mình không đoán được. Còn bác Chính lại muốn chong chóng cho xong. Kết thúc hiệp “thủ tục”, Cù thắng, HĐXX phải dừng toà “hội ý 15p”.

Hiệp “xét hỏi” tiếp tục bế tắc. Một bác hội thẩm ngồi im không nói một câu. Bác hội thẩm nhuộm tóc liên tục nhắc bị cáo: Bình tĩnh. Luật sư: Bình tĩnh. Thẩm phán Nguyễn Hữu Chính liên tục rung chuông, liên tục nhắc nhở các luật sư và bị cáo “dừng lại”. Một nữ đồng nghiệp chép miệng rằng có khi bác Chính phải “dừng lại” đến 4-500 lần chứ không ít. Mình cũng đếm có phút, ông đã hơn 10 lần rung chuông, nhắc “dừng lại”. Và đỉnh điểm là trong phần xét hỏi, ông đã yêu cầu lực lượng cảnh sát tư pháp “mời” LS Trần Vũ Hải ra khỏi toà khi bị nhắc nhở “dừng lại: tới 3 lần, mà ông Hải vẫn tiếp tục nói. Phiên tòa nát vụn, bế tắc và căng thẳng có lẽ bởi sự không chịu nhau giữa hai bên, một sự mà thằng Tùng nhọn chửi thề rằng: Đéo gì phải thế.

LS Trần Vũ Hải trước nay nổi tiếng là khôn như cáo hôm nay bỗng nhiên hung hăng tệ. Nào là đề nghị HĐXX công bố toàn văn các tài liệu dùng để buộc tội bị cáo Vũ theo điều 214 Bộ luật TTHS. Rồi thì vung tay rằng: Đây không phải là đề nghị mà việc công bố là bắt buộc theo điều 214. Rồi thì “Các tài liệu là chứng cứ dùng để buộc tội, nên phải công bố. Đi xa hơn, LS Hải còn “đề nghị” HĐXX trả lời xem điều 214 Bộ luật TTHS còn có hiệu lực pháp lý hay không. “Nếu quý toà khẳng định điều luật này không còn hiệu lực thì chúng tôi sẽ chấm dứt yêu cầu công bố”. Ngay sau đó, dù HĐXX trích một số đoạn trong các tài liệu dùng làm chứng cứ buộc tội, đến lượt LS Trần Đình Triển tiếp tục đề nghị phải công bố toàn văn các tài liệu. Luật sư Hà Huy Sơn cũng cho rằng các tài liệu này đã bị cắt xén và có tới 12 điểm sai lệch. 3 luật sư sau đó đã bỏ về khi Chủ toạ phiên toà tuyên bố chấm dứt phần xét hỏi. Hiệp xét hỏi: Hòa, dù HĐXX đã giơ thẻ đỏ. Và việc bỏ tòa của 3 vị luật sư, dù với lý do gì, cũng là bỏ trận đấu, bỏ mặc thân chủ, đáng bị xử thua, phạt 3 điểm.

Hiệp 3 quả thực là chuối. Là bởi kiểm sát thì luôn cho rằng tài liệu này là “Xuyên tạc, phỉ báng, bôi nhọ, hạ thấp uy tín”. Cù thì bảo không. Mình ít nhiều thất vọng với VKS. Luận tội, tranh luận phải làm cho cái tay đứng trước vành móng ngựa phải tâm phục khẩu phục, phải á họng, phải cúi đầu nhận tội thì mới gọi là công tố giỏi. Hiệp này là hiệp câu giờ.

Trong lời nói cuối, Cù đưa ra 10 điểm liệt kê đàng hoàng để cho rằng mình không phạm tội, các tài liệu mà bị cáo viết ra, hoặc trả lời VOA, RFI chỉ “thể hiện quan điểm cá nhân” chứ không lôi kéo ai đồng tình với quan điểm của bị cáo. Tuy nhiên, theo cáo trạng và bản luận tội của đại diện VKS tại toà, Cù đã “tỏ thái độ ngoan cố, không thừa nhận những hành vi phạm tội”. Đại diện VKS và HĐXX đều cho rằng các tài liệu này được làm ra nhằm chống phá nhà nước và hành vi của Cù cấu thành tội “tuyên truyền chống nhà nước” và “rất nguy hiểm”.

Chỉ trong chưa đầy 6h đồng hồ liên tục xét xử, với 1 lần hội ý giữa chừng và hơn 25 phút nghị án, HĐXX đã tuyên bố Cù phạm tội “Tuyên truyền chống nhà nước” và buộc bị cáo chịu hình phạt 7 năm tù giam, 3 năm quản chế. Hiệp này Cù không thua. Y đã ra tòa để chấp nhận án tù giam. Y không sợ.

Hình như vụ Cù làm nhiều người quan tâm, đặc biệt là những đứa viết blog. Có đứa sau đó hỏi, và mình đáp rằng bài học lớn là nói gì thì nói, dù đó là “quan điểm cá nhân”, cũng phải “đúng”. Đúng gì thì phải tự hiểu. Nó hỏi: Nếu đó là những bài quan điểm cá nhân ca ngợi chế độ thì có sao không. Mình bảo hỏi đéo gì mà hỏi ngu thế.

Nên gọi đây là 1 phiên toà nhạt toẹt, dai ngoách và nói thật, nếu báo chí được quyền tường thuật có lẽ lại là có lợi hơn có hại. Không ít những yêu cầu của Cù rất khó nghe, rất ngông. Về mặt cá nhân, mình không thích sự ngông của Cù dù xét về khẩu khí, so với LS Lê Công Định, Cù hơn nhiều.

Cuối cùng thì ai là người thua?

Là mình.

Đào Tuấn

Theo Danluan

____________________________

Kêu gọi ký tên vào Thỉnh nguyện thư gửi lãnh đạo VN về Luật sư Cù Huy Hà Vũ
Đồng hành với Tiến sỹ Luật Cù Huy Hà Vũ là mệnh lệnh của thời đại
Bấm vào đây để trở về trang chủ